Portret kobiety (w lustrze)

ok. 1938

Pastel na brązowym papierze
67,2 x 49,5 cm
sygn. p.d.: (T.E.) / Witkacy; l.d.: NP 3m / Nπ 6m

Portret przedstawia młodą ciemnowłosą kobietę o niebieskich oczach, ujętą frontalnie w popiersiu, widoczną w owalnym lustrze.

Modelka ma szczupłą twarz, duże, lekko ukośnie osadzone oczy, cienkie brwi, dość długi nos i niewielkie, zgrabnie wykrojone usta o podkreślonej czerwienią dolnej wardze. Sfalowane włosy z przedziałkiem pośrodku opadają do wysokości stojącego kołnierza. Gładką suknię artysta potraktował szkicowo wypełniając czarny kontur pionowymi liliowymi smugami, na wysokości biustu - szafirowymi. Na szyi zaś modelka ma zawieszone szkicowo zaznaczone różowe serduszko. Tło portretu w obrębie lustra jest jasnożółte, poza nim - zarysowane czarnymi i białymi ukośnymi kreskami. Na pierwszym planie, przed lustrem (po jego obu stronach), leżą czerwone jajowate owoce.

Adnotacja "(T.E)" oznacza przynależność portretu do typu E - wg Regulaminu Firmy Portretowej zakładającego "dowolność interpretacji psychologicznej". W praktyce artysta stosował ten typ-konwencję do portretowania pięknych kobiet.

"NP 3m" oznacza, że Witkacy nie palił papierosów przez trzy miesiące, a "Nπ 6m" - sześciomiesięczną abstynencję alkoholową.

Portret nie jest datowany, co należy do rzadkości w twórczości Witkacego. Jednak z dużym prawdopodobieństwem można określić czas jego powstania na pierwszą połowę 1938 roku. Wtedy bowiem - głównie w kwietniu - artysta narysował całą serię portretów kobiecych (m.in. Eugenii Kuźnickiej i Czesławy Gawdzik) widocznych w owalnych lustrach - identycznych z lustrem na omawianym portrecie. Ponadto portret męski z 24 IV 1938 roku (w zbiorach prywatnych w Zakopanem, odnotowany w Katalogu dzieł malarskich Witkacego oprac. przez Irenę Jakimowicz przy współpracy Anny Żakiewicz - Suplement I 50) ma identyczną kolorystykę oraz występują w nim takie same, bardzo charakterystyczne czerwone owoce.

Modelka wykazuje znaczne podobieństwo do pani Boreniakowej, żony lekarza, którą Witkacy portretował w sierpniu 1937 roku, co odnotował w listach do żony (z 19 i 23 VIII). Jedyny znany jej portret znajduje się obecnie w zbiorach prywatnych w Kanadzie - por. repr. cz.-b. w w/w katalogu (poz. I 2093, il. 525) oraz barwna, towarzysząca artykułowi Ireny Jakimowicz o autoportretach Witkacego w "Przekroju" (nr 2103 z 1985 roku). Być może, omawiany portret również przedstawia właśnie ją.

Witkacy Domain

[kalendarium] [twórczość] [firma] [bibliografia] [aukcje] [falsyfikaty] [legendy] [witkacologia] [aktualności] [ośrodek] [opieka]